Η γιόγκα βοηθάει σωματικά και ψυχολογικά τη γυναίκα σε κάθε φάση της ζωής της. Κάποιες μάλιστα ξεκινούν να τη γνωρίζουν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους και δεν την εγκαταλείπουν ποτέ! Γιατί η γιόγκα προετοιμάζει ιδανικά την έγκυο για τον τοκετό και τη λοχεία ενώ συντελεί και στην ευημερία της μετά τον τοκετό…
Γράφει η Λένα Κομποθανάση*
Η γιόγκα είναι ένας άριστος τρόπος για να επανέλθει το σώμα σε φόρμα μετά τη γέννα. Η αυτοσυγκέντρωση και η συγκέντρωση στην αναπνοή προστίθενται στις κινήσεις του σώματος.
Η γιόγκα βοηθάει τις γυναίκες να αποκτήσουν επίγνωση του σώματος και της αναπνοής τους, αλλά και να συνδεθούν με το μωρό τους.
Με τη γιόγκα μπορούν να αντιμετωπιστούν διάφορα προβλήματα και επιπλοκές κατά τη διάρκεια της κύησης, με τρόπο φυσικό. Τέτοια μπορεί να είναι είτε σωματικά είτε ψυχικά και συναισθηματικά.
Σωματικά μπορεί να είναι: ισχιαλγία/οσφυαλγία, αναιμία, δύσπνοια, κράμπες στα πόδια, δυσκοιλιότητα, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, πόνος στον κόκκυγα, ινομυώματα, πονοκέφαλοι, αιμορροΐδες, καούρα και δυσπεψία, διαβήτης κύησης, υπέρταση κύησης, υπόταση, κνησμός…
Η γιόγκα μπορεί να βοηθήσει την έγκυο και σε συναισθηματικό/ψυχικό επίπεδο, και συγκεκριμένα στη μείωση του άγχους και του στρες, στην κατάθλιψη ενώ παράλληλα ενισχύει την αυτοπεποίθηση. Εκτελώντας τις θέσεις της γιόγκα με πλήρη συναίσθηση δημιουργείται κατάσταση γαλήνης κι, όταν συμβαίνει αυτό, διαχειρίζεται ευκολότερα την ανησυχία της για την πορεία της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Παράλληλα, η έγκυος γυναίκα μαθαίνει να “ακούει” το σώμα της με αποτέλεσμα να ξέρει τι πρέπει να κάνει για να το βοηθήσει.
Η έγκυος που παρακολουθεί γιόγκα μαθαίνει να ζει στο τώρα και να το απολαμβάνει, αφήνοντας μακριά κάθε έννοια που είναι συνδεδεμένη με το παρελθόν, ακόμα και έγνοιες για το μέλλον ή ανησυχίες για το μωρό. Το να απολαμβάνει το τώρα είναι ένα πολύτιμο δώρο που θα την ακολουθεί και στην υπόλοιπη ζωή της.
Στα μαθήματα γιόγκα ενθαρρύνουμε να έρχονται και οι σύντροφοι των γυναικών. Με αυτό τον τρόπο ενισχύουμε και τη μεταξύ τους σχέση. Το ζευγάρι μοιράζεται όμορφα συναισθήματα, ιδιαίτερα όταν παρακολουθούν μαζί και τα μαθήματα προετοιμασίας για τον τοκετό, με αποτέλεσμα να έχουν οι σύντροφοι ενεργό ρόλο στον τοκετό της εγκύου αλλά και στο μεγάλωμα του μωρού τους. Αυτό δημιουργεί ασφάλεια στη μητέρα και την κάνει να μην αισθάνεται μόνη της ούτε κατά τον τοκετό ούτε και στη ζωή της αργότερα ως μητέρα. Έχοντας στήριγμα τον σύντροφό της θα είναι μια μητέρα πιο ήρεμη με θετικές επιδράσεις στη ζωή ενός παιδιού.
Οι έγκυοι που διαπιστώνουν τις θετικές επιδράσεις της γιόγκα στο σώμα τους και στην ψυχολογία τους, παρακολουθούν μαθήματα και στη λοχεία. Γιατί η γιόγκα:
- Υποστηρίζει την προσαρμογή της λεχώνας στις σωματικές, ψυχικές, συναισθηματικές και πνευματικές αλλαγές.
- Βοηθάει τη λεχώνα ακόμα και να διαχειριστεί, κάποιες φορές, το σοκ της γέννας.
- Προωθεί την ανάπτυξη θετικής σχέσης ανάμεσα στη μητέρα και στο μωρό.
- Σταθεροποιεί τη λεκάνη και επαναπροσδιορίζει την σπονδυλική στήλη.
- Ανοίγει το στήθος.
- Ανακουφίζει τον αυχένα και την δυσκαμψία στον ώμο από την σίτιση και το συνεχές κράτημα, στα χέρια, του μωρού.
Η γιόγκα έχει αποδείξει την ευεργετική της δράση και σε μεταγεννητικά προβλήματα που έχουν να κάνουν με τους ασθενείς κοιλιακούς μυς και τους μυς της πυελικής χώρας (ακράτεια ούρων ή/και κοπράνων), με τις αρθρώσεις οι οποίες είναι χαλαρές και μπορεί να πονούν, με τη γενικότερη κόπωση, την επιλόχειο κατάθλιψη, τις αιμορροΐδες, την οσφυαλγία κ.ά.
Έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες που γνωρίζοντας τα οφέλη της γιόγκα στην εγκυμοσύνη, στη λοχεία και γενικότερα στη ζωή τους ως φιλοσοφία, ξεκινούν από πολύ νωρίς μαθήματα και για μωρά. Είναι ένα δώρο για το μωρό και τον εαυτό τους. Φροντίζοντας και παίζοντας με το νεογέννητο, παράλληλα φροντίζουν το σώμα τους. Αυτό προάγει και ενισχύει τη μεταξύ τους σχέση και σταθεροποιεί τον δεσμό μητέρας- βρέφους.
Η γιόγκα, όμως, μπορεί να ευεργετήσει και διάφορους τύπος εγκυμοσύνης που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, δηλαδή απευθύνεται σε εγκύους που για κάποιο σοβαρό μαιευτικό λόγο έχουν υποχρεωθεί να είναι ξαπλωμένες στο κρεβάτι ή να είναι περιορισμένη η κίνηση και η άσκηση (π.χ. αποκόλληση πλακούντα, προδρομικός πλακούντας, ανεπάρκεια τραχηλικού στομίου, πολύδυμη κύηση, αιμορραγία κ.ά.). Σε αυτή την περίπτωση η έγκυος μπορεί να ωφεληθεί από τη χαλάρωση, τους οραματισμούς και την τεχνική των αναπνοών. Έτσι κερδίζει τα πνευματικά και συναισθηματικά οφέλη και απαλλάσσεται από το στρες και το άγχος.
Σε άλλη περίπτωση μπορεί να ωφελήσει μια γυναίκα που αναλαμβάνει μόνη της μια εγκυμοσύνη χωρίς σύντροφο. Μπορεί να ενισχυθεί και να δυναμώσει ψυχικά και συναισθηματικά, να της αφαιρέσει το στρες και το άγχος, να αισθανθεί ότι δεν είναι μόνη της.
Επίσης, είναι πολύτιμη η δράση της σε εγκύους οι οποίες είναι πολυάσχολες και σκληρά εργαζόμενες ή με πολύ απαιτητικές υποχρεώσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι γυναίκες δεν έχουν χρόνο να αφιερώσουν στο σώμα τους και στη σύνδεση με το μωρό τους. Για αυτό και αποτελεί τελικά επιτακτική ανάγκη να μπορεί, 1-2 φορές την εβδομάδα, να παρακολουθεί μαθήματα γιόγκα. Το ίδιο ισχύει και για τις μητέρες-εγκύους που έχουν ήδη παιδιά. Δίνει και στο καινούριο μέλος της οικογένειας που έρχεται χρόνο αλλά και “χώρο”.
Η γιόγκα, γενικότερα, συμβάλλει στην ευημερία των γυναικών και πέρα από τον τοκετό και την εγκυμοσύνη γιατί:
- Λειτουργεί ως ένα είδος ψυχοθεραπείας που όμως δεν συμπεριλαμβάνει ψυχαναλυτή. Γίνεται μόνη της ο θεραπευτής του εαυτού της.
- Αυξάνει την ενέργεια της γυναίκας.
- Η πρωινή γιόγκα ενεργοποιεί το σώμα αυξάνοντας την πρόληψη οξυγόνου και διεγείροντας τη ροή του αίματος σε ολόκληρο το σώμα παρέχοντας ενέργεια όλη μέρα.
- Ενισχύει τον μεταβολισμό και οδηγεί σε υιοθέτηση υγιεινής διατροφής και τρόπου ζωής.
- Χαλαρώνει και βοηθάει τη γυναίκα να κοιμηθεί καλύτερα.
- Μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες, χαρίζοντας έναν ήρεμο ύπνο.
- Ενδυναμώνει τη σπονδυλική στήλη βοηθώντας να αποκτήσει καλύτερη στάση σώματος, ανακουφίζει από πόνους στην πλάτη και προλαμβάνει τους τραυματισμούς. Επίσης, ενισχύει τις αρθρώσεις.
- Αποτοξινώνει από τις επιπτώσεις της ρύπανσης του περιβάλλοντος και της τροφής μέσω του εσωτερικού “μασάζ” των οργάνων.
- Βοηθά να αποκτήσει η έγκυος τη συνήθεια να παρατηρεί την αναπνοή της όλη μέρα, συμβάλλοντας στο να έχει περισσότερη ενέργεια.
- Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα μειώνοντας τις ορμόνες του στρες.
- Διεγείροντας τους πνεύμονες, την καρδιά και το πεπτικό σύστημα, βοηθά στην αποβολή παθογόνων παραγόντων.
- Αυξάνει την αίσθηση της ευγνωμοσύνης. Η επιστήμη υποστηρίζει ότι η αίσθηση της ευγνωμοσύνης ενισχύει την υγεία, ανακουφίζει από την κατάθλιψη και το άγχος και αυξάνει την αίσθηση της ευχαρίστησης.
- “Ανοίγει” την καρδιά! Κάτι που επιτρέπει να απελευθερωθεί ο φόβος και ο πόνος και να νιώσει η γυναίκα περισσότερη αγάπη και χαρά!
- Μειώνει τη φλεγμονή. Μελέτες έχουν δείξει ότι μειώνει τα προφλεγμονώδη μόρια στο σώμα, αναστέλλοντας την ανάπτυξη του καρκίνου και ωφελεί όσους πάσχουν από αρθρίτιδα και ινομυαλγία.
- Κάνει τη γυναίκα πιο αποφασιστική. Σύμφωνα με έρευνα η γιόγκα μπορεί να βελτιώσει την πνευματική συγκέντρωση και την αποφασιστικότητα.
- Χαρίζει καλή κυκλοφορία. Ασκήσεις γιόγκα που εκτελούνται στο πάτωμα σε αναστραμμένη στάση (το σώμα στηρίζεται στο κεφάλι και στους ώμους) βοηθούν σημαντικά την καλή κυκλοφορία του αίματος, ενώ όσες περιλαμβάνουν τέντωμα του κορμού προς τα εμπρός, αμβλύνουν τα συμπτώματα δυσπεψίας.
- Ενισχύει την λίμπιντο. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε, η γιόγκα μπορεί να αυξήσει την ερωτική διάθεση επειδή βοηθά να εξοικειώνεται με το σώμα.
Η μεγάλη και βαθιά αναπνοή ανεβάζει την διάθεση επειδή συμβάλλει στην παραγωγή των ορμονών που χαρίζουν ευχαρίστηση στον εγκέφαλο. - Βελτιώνει τον συντονισμό, τον χρόνο αντίδρασης, τη μνήμη, ακόμα και τον δείκτη νοημοσύνης. Οι άνθρωποι που ασκούν υπερβατικό διαλογισμό αποδεικνύουν την ικανότητά τους να λύνουν προβλήματα και να αποκτούν και να ανακαλούν πληροφορίες ευκολότερα, ίσως επειδή αποσπάται λιγότερο η προσοχή τους από τις σκέψεις οι οποίες παίζουν ξανά και ξανά σαν μία ατελείωτη ταινία.
Τέλος, πρέπει να τονίσουμε, ότι τη γιόγκα μπορεί κανείς να την προσαρμόσει στον ρυθμό που του ταιριάζει. Το κάθε σώμα έχει μοναδικές και διαφορετικές ανάγκες κάθε μέρα. Έτσι λοιπόν είναι συνοδοιπόρος για την κάθε γυναίκα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής της ανεξάρτητα από τη φυσική της κατάσταση.
Βιβλιογραφία
- Γιόγκα για την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Εγχειρίδιο σεμιναρίου.Birthlight.
- Yoga for pregnancy, birth and beyond. Freedman Francoise Barbira 2004 Dorling Kindersley, London.
- DVD Birthlight – inspired pregnancy yoga. Rosy and Kate
- www.wefit.gr
- Γιόγκα- Πρακτικός οδηγός εκμάθησης. Jean Hall. Εκδόσεις Κοχλίας.
Η Λένα Κομποθανάση είναι μαία-ψυχοπροφυλάκτρια & δασκάλα Περιγεννητικής Γιόγκα – Birthlight Perinatal Yoga